Viêm tủy răng là một trong những bệnh lý răng miệng phổ biến nhưng thường bị bỏ qua ở giai đoạn đầu vì triệu chứng chưa rõ rệt. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm tủy có thể gây đau nhức dữ dội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến răng và sức khỏe tổng thể.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân gây viêm tủy răng, các dấu hiệu nhận biết cũng như cách phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.

Viêm tủy răng

Viêm tủy răng là tình trạng phần tủy,  lớp trong cùng của răng bị viêm hoặc nhiễm trùng do vi khuẩn xâm nhập. Quá trình này thường bắt đầu từ sâu răng, nứt răng hoặc các chấn thương khác làm tổn thương cấu trúc răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công vào tủy.

Mỗi chiếc răng gồm 3 lớp chính:

• Men răng: Lớp bảo vệ cứng chắc bên ngoài.
• Ngà răng: Lớp giữa có vai trò nâng đỡ.
• Tủy răng: Lớp trong cùng chứa dây thần kinh và mạch máu, đóng vai trò nuôi dưỡng răng.

Viêm tủy nếu được điều trị sớm hoàn toàn có thể phục hồi. Tuy nhiên, nếu để kéo dài, tủy có thể bị hoại tử, gây áp xe, viêm xương ổ răng hoặc thậm chí phải nhổ bỏ răng.

Dấu hiệu bị viêm tủy răng

Đau răng và răng nhạy cảm là những dấu hiệu điển hình của viêm tủy. Tùy vào mức độ và giai đoạn tiến triển, cơn đau có thể xuất hiện đột ngột, âm ỉ kéo dài hoặc dữ dội từng cơn.

Viêm tủy có thể hồi phục:

• Không đau khi gõ nhẹ vào răng
• Nhạy cảm với lạnh hoặc đồ ngọt nhưng sẽ biến mất nhanh chóng.
• Đôi lúc có cảm giác đau nhói thoáng qua

 Viêm tủy không hồi phục:

• Đau khi gõ nhẹ vào răng
• Nhạy cảm kéo dài với nóng, lạnh hoặc đồ ngọt (trên 30 giây)
• Sưng nướu quanh răng
• Sốt nhẹ
• Hơi thở có mùi hôi

Khi tình trạng viêm kéo dài không được điều trị, tủy răng có thể bị hoại tử. Lúc này, răng mất cảm giác với nhiệt độ, có thể đau khi chạm vào hoặc gõ nhẹ, dấu hiệu cho thấy tình trạng đã chuyển biến nghiêm trọng.

Nguyên nhân viêm tủy răng

Tủy răng được bảo vệ bởi men răng, lớp ngoài cùng cứng chắc của răng. Khi men răng bị tổn thương, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập vào bên trong và gây viêm tủy. 

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này.

Sâu răng

Là nguyên nhân thường gặp nhất. Vi khuẩn trong miệng sản sinh axit, ăn mòn men răng và tạo thành lỗ sâu. Nếu không điều trị, sâu răng có thể lan rộng, ăn sâu vào ngà và tủy, gây viêm và tổn thương nghiêm trọng.

Thói quen vệ sinh răng miệng kém và tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa đường là các yếu tố nguy cơ chính gây nên. 

Vết nứt trên răng

Các vết nứt nhỏ do nhai thức ăn cứng, tai nạn hoặc chấn thương có thể làm lộ ngà hoặc thậm chí tủy răng. Vi khuẩn theo đó xâm nhập vào bên trong, dẫn đến viêm tủy và đau nhức.

Thủ thuật nha khoa

Một số trường hợp viêm tủy xuất hiện sau khi thực hiện trám răng, bọc răng sứ hoặc điều trị nha khoa không đúng kỹ thuật. Lớp trám không được kín có thể khiến vi khuẩn vào trong răng và gây viêm tủy.

Mòn men răng

Thói quen nghiến răng hoặc đánh răng quá mạnh trong thời gian dài có thể làm mòn men răng, để lộ ngà răng, khiến tủy dễ bị kích thích và viêm nhiễm hơn.

Viêm nha chu 

Nếu không điều trị sớm, viêm nha chu có thể làm mất mô và xương quanh răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn lan ngược qua lỗ chóp chân răng vào tủy, gây viêm từ chân răng lên.

Phân loại viêm tủy răng

Dựa trên tình trạng tổn thương và tiến triển của bệnh, viêm tủy răng được phân loại thành nhiều dạng khác nhau để Bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Tìm hiểu thêm về viêm tủy răng: Thế Giới Nha Khoa AB

Phân loại viêm tủy răng theo mức độ

Viêm tủy răng có thể hồi phục

Đây là giai đoạn đầu khi tủy răng mới bị kích ứng nhẹ. Người bệnh thường cảm thấy ê buốt thoáng qua khi ăn đồ nóng, lạnh hoặc ngọt. Triệu chứng sẽ nhanh chóng biến mất, vì vậy nhiều người dễ chủ quan và bỏ qua. Viêm tủy răng ở giai đoạn này chủ yếu do sâu răng hoặc rạn nứt thân răng gây ra. Nếu được phát hiện sớm, việc điều trị đơn giản và có thể giúp bảo tồn hoàn toàn mô tủy tự nhiên.

Viêm tủy răng không hồi phục

Khi viêm tủy tiến triển nặng, mô tủy bị tổn thương vĩnh viễn và mất khả năng hồi phục. Người bệnh có thể gặp các cơn đau dữ dội, kéo dài hơn 30 giây, đặc biệt khi tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc thấp. Cơn đau có thể tự phát và lan rộng sang vùng thái dương, tai hoặc các răng lân cận. 

Trong nhiều trường hợp, viêm tủy răng không hồi phục khó chẩn đoán do nhiễm trùng chưa lan xuống vùng quanh chóp răng. Việc điều trị lúc này thường bắt buộc phải lấy tủy hoặc điều trị nội nha chuyên sâu.

Phân loại viêm tủy răng theo giai đoạn tiến triển

Ngoài mức độ tổn thương, viêm tủy răng còn được phân loại dựa trên thời gian và mức độ nghiêm trọng của quá trình viêm:

Viêm tủy răng mạn tính

Đây là dạng viêm tủy kéo dài, biểu hiện bằng những cơn đau âm ỉ trong nhiều giờ, đôi khi chỉ xuất hiện khi nhai hoặc tác động lên răng. Do mức độ đau không quá rõ rệt nên nhiều người thường không đi khám sớm. Tuy nhiên, nếu không điều trị, viêm tủy răng mạn tính có thể dẫn đến hoại tử tủy, viêm quanh chóp răng và các biến chứng nghiêm trọng khác.

Viêm tủy răng cấp tính

Là giai đoạn phản ứng viêm xảy ra mạnh mẽ, gây đau nhức liên tục kể cả khi không ăn uống. Cảm giác đau tăng lên khi ăn đồ nóng, lạnh hoặc khi có thức ăn rơi vào răng bị viêm. 

Nếu viêm tủy cấp tiến triển thành thể sinh mủ, cơn đau trở nên dữ dội hơn, kèm theo cảm giác mệt mỏi, sốt nhẹ hoặc khó ngủ, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống.

Viêm tủy răng có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị, viêm tủy răng có thể lan rộng và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm:

Nhiễm trùng tại chỗ:

• Sốt, đau nhức kéo dài
• Sưng hạch ở vùng cổ

Viêm lan rộng đến:

• Xương hàm (gây viêm tủy xương)
• Mô mềm vùng đầu, cổ, ngực

Trường hợp nặng có thể đe dọa tính mạng nếu không xử lý kịp thời. Ngoài ra, viêm tủy răng còn có thể dẫn đến các biến chứng khác.

• Viêm, áp xe quanh chóp
• Viêm mô tế bào, đôi khi gây viêm tủy xương hàm (hiếm gặp)

Tùy theo vị trí răng bị viêm, nhiễm trùng có thể lan đến các cơ quan nguy hiểm:

• Từ răng hàm trên: viêm xoang mủ, viêm màng não, áp xe não, viêm mô tế bào hốc mắt, huyết khối xoang hang.
• Từ răng hàm dưới: đau thắt ngực, viêm trung thất, viêm màng ngoài tim, viêm màng phổi, viêm tĩnh mạch cảnh trong.

Cách phòng ngừa viêm tủy răng

Duy trì thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách là biện pháp quan trọng giúp phòng tránh viêm tủy răng ngay từ sớm. 

• Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày bằng kem đánh răng có chứa fluoride.
• Dùng chỉ nha khoa để làm sạch mảng bám và thức ăn thừa giữa các kẽ răng.
• Khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.
• Đeo máng bảo vệ răng nếu bạn có thói quen nghiến răng khi ngủ.
• Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều đường và tinh bột, đặc biệt là đồ ngọt, nước ngọt có gas.
• Ngoài ra, nên bổ sung thực phẩm giàu canxi và vitamin D để hỗ trợ men răng chắc khỏe, giúp răng chống lại sự tấn công của vi khuẩn gây sâu răng và viêm tủy.

Viêm tủy răng là tình trạng không nên chủ quan, bởi nếu để kéo dài, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí mất răng vĩnh viễn. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm các dấu hiệu và duy trì thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách chính là chìa khóa giúp bạn phòng tránh hiệu quả.

Đừng quên thăm khám nha khoa định kỳ 6 tháng/lần để được kiểm tra và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn – bởi một hàm răng khỏe mạnh luôn là nền tảng cho chất lượng cuộc sống lâu dài. 

Đặt lịch thăm khám miễn phí cùng Bác sĩ: Thế Giới Nha Khoa AB