Tìm hiểu các loại khí cụ nong hàm

Việc sử dụng khí cụ nong hàm là một bước quan trọng trong quá trình niềng răng, nhằm cải thiện cung hàm hẹp và tạo thêm khoảng trống cho răng di chuyển. Hiện nay, có nhiều loại khí cụ nong hàm trên và hàm dưới, mỗi loại đều có những ưu nhược điểm riêng. Để tìm hiểu chi tiết về các loại khí cụ nong hàm, mời bạn tham khảo bài viết dưới đây!

Khí cụ nong hàm là gì?

Khí cụ nong hàm là một thiết bị y tế được sử dụng trong điều trị niềng răng. Mục đích của dụng cụ nong hàm này là để mở rộng cung hàm, tạo ra không gian cho các răng có thể dịch chuyển dễ dàng hơn trong quá trình niềng răng. Điều này giúp cải thiện cấu trúc hàm răng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều chỉnh răng mọc lệch hoặc chật chội. Thời gian sử dụng khí cụ nong hàm có thể khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, nhưng thường kéo dài từ 1 đến 3 tháng. Trong quá trình này, bác sĩ sẽ thường xuyên kiểm tra và điều chỉnh khí cụ để đảm bảo hiệu quả điều trị.

Vai trò của khí cụ nong hàm trong nha khoa

Khí cụ nong hàm là một công cụ quan trọng trong lĩnh vực nha khoa, đặc biệt là trong quá trình niềng răng. Dưới đây, chúng ta sẽ tìm hiểu về vai trò của khí cụ nong hàm.

Tạo không gian cho răng

Một trong những vai trò chính của khí cụ nong hàm là tạo ra không gian cho các răng.Khi cung hàm không đủ rộng để chứa tất cả các răng, khí cụ nong hàm có thể giúp mở rộng cung hàm, tạo ra không gian cần thiết để các răng dịch chuyển và sắp xếp đúng vị trí.

Cải thiện cấu trúc hàm răng

Khí cụ nong hàm cũng giúp cải thiện cấu trúc hàm răng. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có hàm răng bị hẹp hoặc không đủ chỗ để sắp xếp răng một cách hợp lý. Bằng cách mở rộng cung hàm, khí cụ nong hàm giúp cải thiện cấu trúc hàm răng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều chỉnh răng mọc lệch hoặc chật chội.

Hỗ trợ hoạt động niềng răng

Khí cụ nong hàm đóng một vai trò hỗ trợ trong quá trình niềng răng. Khi niềng răng, nếu cung hàm không có đủ khoảng trống để răng di chuyển, bệnh nhân sẽ cần phải nhổ răng hoặc sử dụng khí cụ nong hàm. Khí cụ nong hàm giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc chỉnh nha, giúp răng trở về đúng trị trí và hạn chế nhổ răng.

Giảm thiểu việc nhổ răng

Cuối cùng, khí cụ nong hàm cũng giúp giảm thiểu việc nhổ răng. Khi cung hàm được mở rộng, không gian cho răng tăng lên, giúp giảm thiểu việc nhổ răng. Điều này không chỉ giúp bảo vệ răng, mà còn giúp giảm thiểu đau đớn và khó chịu cho bệnh nhân.

Giảm nguy cơ biến chứng trong chỉnh nha

Khi hàm quá hẹp, việc di chuyển răng trong quá trình chỉnh nha có thể gặp nhiều khó khăn, dẫn đến các biến chứng như tiêu xương, xô lệch răng,… Nong hàm giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng trong chỉnh nha, đảm bảo quá trình chỉnh nha diễn ra an toàn và hiệu quả.

Như vậy, khí cụ nong hàm đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện cấu trúc hàm răng và hỗ trợ quá trình niềng răng. Bằng cách mở rộng cung hàm, khí cụ nong hàm giúp tạo ra không gian cần thiết cho các răng, giúp cải thiện cấu trúc hàm răng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều chỉnh răng mọc lệch hoặc chật chội.

Xem thêm: Cắm vít niềng răng giá bao nhiêu?

Các loại khí cụ nong hàm

Hiện nay, có một số loại khí cụ nong hàm phổ biến như sau:

Khí cụ nong hàm tháo lắp

Khí cụ nong hàm tháo lắp có hai loại phù hợp cho từng độ tuổi. Đối với trẻ em trong độ tuổi thay răng từ 4 – 7 tuổi, bác sĩ chỉnh nha thường sử dụng khí cụ EF, được mang vào buổi tối và ban đêm ít nhất 8 tiếng mỗi ngày để nới rộng hàm. EF là một khí cụ có thể sử dụng sớm và có nhiều tác dụng, bao gồm nong hàm, giảm hô, giảm khớp cắn sâu, và giảm móm. Vì vậy, trẻ cần được bác sĩ chỉnh nha có kinh nghiệm chỉ định đúng loại khí cụ phù hợp với tình trạng của mình. Ba mẹ không nên tự ý mua về dùng cho trẻ.

Ngoài ra, với độ tuổi lớn hơn, khí cụ nong hàm tháo lắp phổ biến hơn. Loại khí cụ này bao gồm cung môi, lò xo và ốc nong, giúp nới rộng diện tích cung hàm hiệu quả. Ưu điểm của phương pháp này là dễ dàng tháo lắp để vệ sinh và ăn uống, đồng thời giúp khắc phục tình trạng hàm hẹp và sai khớp cắn. Tuy nhiên, hiệu quả nong hàm có thể bị ảnh hưởng do bệnh nhân cần tự tháo lắp khí cụ thường xuyên.

Khí cụ nong hàm cố định

Khí cụ nong hàm cố định được nhiều người tin tưởng lựa chọn bởi hiệu quả nhanh chóng và khả năng rút ngắn thời gian điều trị. Loại khí cụ này được gắn trực tiếp lên răng bằng keo nha khoa chuyên dụng và dây cung, tạo lực tác động liên tục giúp nới rộng vòm hàm hiệu quả. Khí cụ nong hàm cố định phù hợp với những người có vòm hàm hẹp, răng mọc chen chúc, cần tạo khoảng trống để sắp xếp răng. Quy trình thực hiện khí cụ nong hàm cố định bao gồm lấy dấu răng, chế tạo khí cụ và gắn cố định lên răng. Bệnh nhân cần tái khám định kỳ để theo dõi tiến độ điều trị và điều chỉnh lực nong phù hợp. Lưu ý khi sử dụng khí cụ nong hàm cố định là vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng, tránh ăn thức ăn cứng, dai, hạn chế lực tác động mạnh lên khí cụ.

Ngược lại với khí cụ nong hàm tháo lắp, khí cụ nong hàm cố định có thể khiến khách hàng cảm thấy khó chịu và vướng víu. Việc vệ sinh răng miệng và ăn uống cũng trở nên khó khăn hơn, đòi hỏi phải vệ sinh thật kỹ lưỡng để tránh nguy cơ sâu răng.

Cơ chế hoạt đông của khí cụ nong hàm như thế nào?

Cơ chế hoạt động của khí cụ nong hàm dựa trên nguyên tắc tạo ra lực vặn xoắn nhẹ nhàng, từ từ để nới rộng cung hàm, từ đó tạo ra sự thay đổi về hình dạng và kích thước của hàm. Dụng cụ nong hàm được gắn cố định lên vòm miệng và tác động lực lên các răng, tạo ra khe hở nhỏ giữa chúng. Lực vặn xoắn này thường được điều chỉnh bởi các ốc vít hoặc lò xo trên dụng cụ, được gắn vào hàm trên hoặc hàm dưới.

Khi có khe hở, cơ thể sẽ kích thích tái tạo xương mới để lấp đầy khoảng trống, đồng thời đẩy các răng dịch chuyển về vị trí mong muốn. Quá trình này diễn ra từ từ, thường mất vài tuần hoặc vài tháng, tùy theo mức độ cần thiết. Bác sĩ sẽ theo dõi và điều chỉnh lực nong phù hợp trong suốt quá trình để đảm bảo hiệu quả điều trị và hạn chế tối đa cảm giác khó chịu cho bệnh nhân.

Khí cụ nong hàm thường được sử dụng trong điều trị chỉnh hình răng miệng cho trẻ em và thiếu niên, khi xương hàm còn đang trong giai đoạn phát triển. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người lớn cũng có thể được chỉ định sử dụng khí cụ nong hàm.

Các trường hợp cần sử dụng khí cụ nong hàm

Có một số trường hợp cụ thể mà việc sử dụng khí cụ nong hàm được khuyến nghị:

Vòm hàm hẹp

Trước khi bắt đầu quá trình niềng răng, bệnh nhân sẽ trải qua một cuộc kiểm tra tổng quát về sức khỏe răng miệng do các bác sĩ nha khoa thực hiện. Bên cạnh việc xác định các vấn đề lâm sàng về răng miệng, các bác sĩ cũng sẽ đánh giá diện tích của vòm hàm để xác định khả năng thực hiện quá trình niềng răng. Trong trường hợp vòm hàm của bệnh nhân quá hẹp, bác sĩ có thể đề xuất thực hiện quá trình nới rộng cung hàm trước khi bắt đầu điều trị niềng răng.

Khi áp dụng khí cụ nong hàm, bệnh nhân có thể tiến hành niềng răng mà không cần phải nhổ răng, điều này giúp giữ lại tối đa số lượng răng tự nhiên trên hàm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp khi vòm hàm quá nhỏ, bệnh nhân cần phải tiến hành việc nong rộng hàm và nhổ răng đồng thời để đảm bảo quá trình niềng răng diễn ra thành công.

Hàm bị lệch, khớp cắn không đều

Đây là một trong những trường hợp khá phức tạp vì đã ảnh hưởng đến cấu trúc khuôn mặt. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ xem xét và sử dụng khí cụ để nong rộng một bên hàm, giúp cải thiện khớp cắn và cân đối với bên còn lại.

Hàm không có đủ chỗ cho răng dịch chuyển

Trong trường hợp hàm không có đủ chỗ cho các răng dịch chuyển, bác sĩ sẽ chỉ định dùng khí cụ nong hàm với lực vừa đủ để không ảnh hưởng đến cấu trúc khuôn mặt. Sau khi quá trình này kết thúc, bệnh nhân sẽ không cần phải nhổ răng.

Xem thêm: Niềng răng móm có hiệu quả không?

Phương pháp thực hiện nong hàm phổ biến hiện nay

Có một số phương pháp thực hiện nong hàm phổ biến được áp dụng trong điều trị chỉnh nha hiện đại. Mỗi phương pháp có đặc điểm riêng và được lựa chọn dựa trên tình trạng cụ thể của bệnh nhân, độ tuổi và mục tiêu điều trị. Dưới đây là một số phương pháp nổi bật như sau:

Nong hàm nhanh RPE

Đúng như tên gọi, phương pháp này giúp đẩy nhanh quá trình mở rộng hàm một cách đáng kể. Để đạt được kết quả như mong muốn, bác sĩ thường sử dụng loại khí cụ đặc biệt giúp tăng tốc độ mở rộng hàm từ 0,5mm đến 1mm mỗi ngày. Tuy nhiên, việc mở rộng hàm nhanh chỉ tác động đến tốc độ phát triển của xương hàm, và có thể dẫn tới tình trạng răng không phát triển kịp, tạo ra các kẽ hở lớn giữa hai răng cửa. Vì vậy, sau khi áp dụng kỹ thuật này, việc niềng răng ngay lập tức là rất quan trọng để đảm bảo thẩm mỹ và đồng đều trong cấu trúc răng miệng.

Nong hàm chậm

Nong hàm chậm sử dụng khí cụ mở rộng hàm từ từ với tốc độ khoảng 1mm mỗi tuần. Phương pháp này giúp đảm bảo rằng tốc độ phát triển của xương hàm sẽ được điều chỉnh một cách tỷ lệ thuận với tốc độ di chuyển của răng. Kết quả là, tình trạng hai răng cửa xê dịch sẽ giảm đi và bệnh nhân ít cảm thấy đau đớn hơn so với phương pháp nong hàm nhanh. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quá trình điều chỉnh chỉnh nha và giữ cho kết quả cuối cùng thẩm mỹ và ổn định.

Nong hàm bằng dây cung

Phương pháp này thường được áp dụng trong các trường hợp khi răng chen chúc nhẹ hoặc có sự khấp khểnh. Sử dụng dây cung giúp quá trình nới rộng cung hàm diễn ra một cách nhẹ nhàng và thoải mái, đồng thời vẫn tạo ra khoảng trống cần thiết như mong muốn.

Tuy nhiên, phương pháp này thường không đạt được hiệu quả cao như mong đợi. Đối với nhiều trường hợp, kết quả không đạt được khiến bệnh nhân phải thử nghiệm các kỹ thuật khác nhằm tìm kiếm sự thay thế.

Hàm nong được hỗ trợ bằng Mini-Implant

Loại nong hàm này thường được áp dụng cho người trưởng thành, bởi vì họ có xương hàm tương đối cứng và khó di chuyển. Hàm nong với Mini-Implant thường sử dụng từ 2 đến 4 chiếc mini Implant được cấy trực tiếp vào giữa vòm miệng, sau đó được kết nối với các thiết bị chuyên dụng nhằm mục đích nới rộng hàm.

Lợi ích và hạn chế của khí cụ nong hàm

Lợi ích của khí cụ nong hàm

• Áp dụng cho nhiều trường hợp: Khí cụ nong hàm có thể được áp dụng cho nhiều trường hợp chỉnh nha khác nhau, bao gồm răng mọc chen chúc, răng mọc ngầm, hô, móm,… Nó cũng có thể được sử dụng để chuẩn bị cho các trường hợp cấy ghép implant hoặc phục hồi răng giả.
• An toàn và hiệu quả: Khí cụ nong hàm được làm từ chất liệu an toàn, không gây kích ứng cho nướu và răng. Khi sử dụng đúng cách theo hướng dẫn của nha sĩ, khí cụ nong hàm mang lại hiệu quả cao trong việc nới rộng cung hàm và cải thiện nụ cười.
• Dễ sử dụng và vệ sinh: Bệnh nhân có thể tự tháo lắp khí cụ nong hàm tháo lắp tại nhà. Đối với khí cụ nong hàm cố định, nha sĩ sẽ vệ sinh khí cụ trong các buổi khám định kỳ.

Hạn chế của khí cụ nong hàm

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, khí cụ nong hàm cũng có một số hạn chế cần được lưu ý:

• Gây khó chịu và vướng víu trong thời gian đầu sử dụng: Cảm giác khó chịu và vướng víu là điều phổ biến khi mới sử dụng khí cụ nong hàm. Do sự thay đổi vị trí các răng và áp lực tác động lên các khớp nối giữa các xương hàm, bệnh nhân có thể cảm thấy khó chịu, ê buốt, vướng víu trong miệng, đặc biệt là trong những ngày đầu tiên. Tuy nhiên, những cảm giác này thường sẽ dần dần giảm bớt theo thời gian khi bệnh nhân quen với khí cụ.
• Ảnh hưởng đến khả năng ăn uống và phát âm: Khí cụ nong hàm có thể ảnh hưởng đến khả năng ăn uống và phát âm của bệnh nhân trong thời gian đầu sử dụng. Bệnh nhân có thể gặp khó khăn khi nhai thức ăn cứng hoặc dai, và có thể phát âm không rõ ràng do sự vướng víu của khí cụ trong miệng. Tuy nhiên, những ảnh hưởng này thường chỉ là tạm thời và sẽ cải thiện dần theo thời gian khi bệnh nhân quen với khí cụ.
• Yêu cầu sự kiên trì và hợp tác của bệnh nhân: Việc sử dụng khí cụ nong hàm đòi hỏi sự kiên trì và hợp tác của bệnh nhân. Bệnh nhân cần tuân thủ theo hướng dẫn của nha sĩ về cách sử dụng và vệ sinh khí cụ, cũng như tham gia các buổi tái khám định kỳ để nha sĩ theo dõi tiến độ nong hàm và điều chỉnh áp lực nếu cần thiết. Nếu bệnh nhân không hợp tác tốt, hiệu quả của việc nong hàm có thể bị ảnh hưởng.
• Chi phí cao hơn so với một số phương pháp chỉnh nha khác: Chi phí sử dụng khí cụ nong hàm thường cao hơn so với một số phương pháp chỉnh nha khác như niềng răng mắc cài thông thường. Do đó, bệnh nhân cần cân nhắc kỹ lưỡng về khả năng tài chính trước khi quyết định sử dụng khí cụ nong hàm.
• Khí cụ nong hàm không phù hợp với tất cả các trường hợp chỉnh nha: Răng bị tiêu hủy nặng, bệnh lý về nướu, bệnh lý về xương hàm, người có tiền sử dị ứng với vật liệu chế tạo khí cụ nong hàm

Ngoài ra, khí cụ nong hàm cũng không được khuyến khích sử dụng cho trẻ em dưới 6 tuổi do xương hàm của trẻ ở độ tuổi này còn quá mềm và dễ bị tổn thương.

Xem thêm: Nha khoa niềng răng uy tín ở Tphcm

Lưu ý khi sử dụng khí cụ nong hàm

Việc sử dụng khí cụ nong hàm cũng cần lưu ý một số điều sau đây để đảm bảo hiệu quả và an toàn:

Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng

• Việc vệ sinh răng miệng đóng vai trò quan trọng trong quá trình nong hàm. Cần chải răng ít nhất 2 lần mỗi ngày, sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng có chứa fluor.
• Nên sử dụng dụng cụ vệ sinh răng miệng chuyên dụng như chỉ nha khoa, nước súc miệng để làm sạch các kẽ răng và loại bỏ thức ăn thừa.
• Vệ sinh khí cụ nong hàm theo hướng dẫn của bác sĩ.

Chế độ ăn uống

• Trong những ngày đầu tiên sau khi nong hàm, bạn nên ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ nuốt. Tránh ăn thức ăn cứng, dai, dính vì có thể làm hỏng khí cụ hoặc gây đau nhức.
• Nên cắt nhỏ thức ăn trước khi ăn và nhai kỹ.
• Uống nhiều nước để hỗ trợ tiêu hóa và giúp thức ăn dễ dàng trôi qua.

Theo dõi và tái khám định kỳ

• Cần theo dõi tình trạng răng miệng và khí cụ nong hàm thường xuyên. Nếu có bất kỳ vấn đề gì bất thường, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và xử lý kịp thời.
• Tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra tiến độ nong hàm và điều chỉnh khí cụ nếu cần thiết.

Một số lưu ý khác

• Tránh tác động lực mạnh lên khí cụ nong hàm.
• Vui lòng không tự ý tháo hoặc lắp khí cụ nong hàm mà không có sự hướng dẫn của nha sĩ.
• Hạn chế sử dụng các chất kích thích như cà phê, thuốc lá, rượu bia trong thời gian nong hàm.
• Hãy luôn giữ tâm trạng thư thái và tránh xa stress.